Charakterystyka Sarmatyzmu
Sarmatyzm to termin, który wywodzi się od Sarmatów – legendarnego ludu zamieszkującego ziemie nad Wołgą w pierwszym tysiącleciu przed naszą erą. Nazwa ta była później stosowana przez kronikarzy do określenia ziem należących do Polski. Wpływy kultury sarmackiej przypisywano ludom słowiańskim, w tym Polakom.
Cechy Sarmatów
Wśród Sarmatów przeważały cechy odwagi i męstwa, wierności ojczyźnie, honorowości oraz waleczności.
Szlachta Polska a Sarmatyzm
Szlachta Polska przyjęła nazwę „Sarmaci” jako swoje określenie, kultywując tradycję i utożsamiając się z przodkami z nad Wołgi. Dzięki temu rodowodowi szlachta uzasadniała swoje liczne przywileje i lekceważyła mieszczan, uważając się za ponad nimi.
Cechy szlachcica Sarmaty
Szlachcic Sarmata walczył o swoje przywileje i stał na straży tradycji. Był zatwardziałym konserwatystą, niechętnym obcokrajowcom, a jedyną edukacją jaką posiadał było wykształcenie ze szkół jezuickich. Miłował się w przepychu i przesadzie oraz aktywnie działał na różnych sejmikach i rokoszach.
Wady Sarmatów
Szlachcic Sarmata uwielbiał biesiadowanie i nie interesowały go losy innych gospodarstw. Dbał wyłącznie o własny interes i uchodził za typowego awanturnika. Choć był pobożny, to wierzył w cuda, zabobony i czary, co było jego wadą.
Sarmatyzm – ruch społeczno-obyczajowy
Sarmatyzm to ruch społeczno-obyczajowy, a także postawa wywodząca się od polskiej szlachty, która wywodziła się od rycerzy lub koczowniczych ludów zamieszkujących ziemie Polskie. Na początku pojęcie sarmatyzmu miało zabarwienie pozytywne, łącząc cechy rycerskości, szlachetności oraz odwagi. Sarmaci odziedziczyli je po swoich walecznych i odważnych przodkach.
Upadek Sarmatyzmu
Czas wpłynął niekorzystnie na sarmatyzm, który zaczął tracić swoje pierwotne znaczenie i zaczął być oceniany negatywnie, uważano go za jedną z przyczyn upadku państwa. Sarmaci zaczęli nierealizować swoje obowiązki wobec ojczyzny, cenili przede wszystkim swoje interesy, dbając o jak najwięcej przywilejów.
Na miejscu starych cnót wyrosły negatywne nowe, takie jak warcholstwo, pijaństwo, pieniactwo, prywata, pycha, życie ponad stan oraz okrutne wykorzystywanie chłopów. Te negatywne zmiany sarmatyzmu przyczyniły się w znacznym stopniu do upadku I Rzeczypospolitej.
