Wigilię przed siedmiu laty zmarł Jakub Marley, wspólnik Ebenezera Scrooge’a. Obaj mężczyźni prowadzili przez wiele lat interesy razem. Scrooge był jedynym przyjacielem zmarłego, a także jedynym spadkobiercą i jedynym człowiekiem, który szedł za jego trumną. Mimo to, Scrooge nie zamalował nazwiska Marleya na szyldzie, a napis „Scrooge i Marley” wisiał nad składem. Scrooge był powszechnie znanym w kręgach finansowych starszym człowiekiem, znanym ze swego skąpstwa, twardej ręki i niechęci do świąt.
Dla niego święta to tylko przerwa w pracy
Ebenezer Scrooge uważał, że święta Bożego Narodzenia to tylko niepotrzebna przerwa w pracy. Nie mógł zrozumieć dobrego humoru swojego kancelisty, Boba Cratchita, biednego człowieka, który utrzymywał liczną rodzinę, a za pracę otrzymywał nędzne wynagrodzenie. Scrooge nie pozwalał mu również na dobrze ogrzanie pomieszczenia, w którym pracował, z racji na swoją skąpstwo.
1. Wolne dla pracownika
Po wielu narzekaniach i kpinach, Scrooge dał pracownikowi wolne w dniu Bożego Narodzenia, ale w zamian kazał mu przyjść do pracy wcześniej niż zwykle. Uważał, że tylko ludzie tak bogaci, jak on, mogą sobie pozwolić na jakąś świąteczną radość, a biedacy nie mają do tego prawa.
2. Przywidzenie Marleya
Po powrocie do domu, Scrooge zobaczył w zamku przerażającą wizję zmarłego wspólnika, Jakuba Marleya. Mimo to, otrząsnął się i postanowił położyć się spać. Jednakże, do jego pokoju weszła dziwna postać, która była przezroczysta, ale wyraźnie widoczna.
3. Duch Marleya proponuje pomoc
Po wejściu dziwnego ducha do jego pokoju, Scrooge zobaczył postać, która przypominała mu jego zmarłego przyjaciela, Jakuba Marleya. Duch przedstawił się jako Marley i wyjaśnił, że zapracował sobie na łańcuchy ze szkatułek i pieniędzy w ciągu całego swojego bezużytecznego życia, podczas którego nie zrobił niczego poza zarabianiem pieniędzy. Mimo że teraz chciałby naprawić wyrządzone krzywdy, nie ma już na to mocy i musi błąkać się z tym łańcuchem przez wiele lat.
3.1. Duch proponuje pomoc
Duch wyjawił Scrooge’owi, że przyszedł, aby mu pomóc i zapowiedział wizytę trzech duchów. Pierwszy miał pojawić się nazajutrz o północy, a pozostałe dwa w kolejne dwie noce o tej samej porze. Duch Marleya ostrzegł Scrooge’a, że jeśli nie zmieni swojego sposobu życia, to będzie musiał ponieść konsekwencje swojego zachowania.
4. Scrooge nie wierzy w ducha
Po wyjściu ducha przez okno, Scrooge początkowo myślał, że to tylko jego wyobraźnia. Jednakże, gdy usiadł na łóżku, był pewny, że to był rzeczywiście duch. Wyczerpany, zasnął w swoim ubraniu.
5. Pierwszy duch: Wigilijna Przeszłość
Scrooge obudził się w momencie, gdy zegar wybił pierwszą po północy, i natychmiast ujrzał ducha Wigilijnej Przeszłości, który wyleciał z nim przez okno. Duch zabrał Scrooge’a do miejsc, gdzie ten spędzał samotne wigilie Bożego Narodzenia w przeszłości.
5.1. Scrooge jako dziecko i młody człowiek
Najpierw Scrooge zobaczył siebie jako małego chłopca w skromnej izbie szkolnej, gdzie jego jedynymi towarzyszami były postacie z książek. Później duch pokazał mu, jak dorastał w tej samej izbie, a jego młodsza siostra Fan przychodziła, aby go zabrać do domu, ponieważ ojciec pozwolił mu wrócić. Scrooge przypomniał sobie również dziecko, które śpiewało kolędę pod jego drzwiami i żałował, że mu nic nie dał. Duch ujawnił, że Fan wyszła za mąż i umarła szybko, pozostawiając jedno dziecko.
5.2. Wigilijna zabawa u pana Fezzwiga
Duch pokazał Scrooge’owi również wigilijną zabawę u pana Fezzwiga, właściciela składu, w którym młody Ebenezer „odbywał termin”. Pan Fezzwig był bardzo hojnym człowiekiem, który wychodził naprzeciw potrzebom innych. Scrooge przypomniał sobie, jak cieszył się tańcząc z innymi ludźmi i wyznał duchowi, że żałuje, że nie wykorzystał szansy, aby pomagać innym.
6. Przygoda z drugim duchem: Wigilijna Teraźniejszość
Drugi duch, Wigilijna Teraźniejszość, przybył do Scrooge’a o drugiej po północy. Zabrał go na ulice miasta, gdzie mężczyzna miał okazję zobaczyć, jak ludzie obchodzą święta Bożego Narodzenia w teraźniejszości.
6.1. Wigilijna zabawa u pana Fezzwiga
Duch pokazał Scrooge’owi wigilijną zabawę u pana Fezzwiga, właściciela składu, w którym pracował młody Ebenezer. Pan Fezzwig traktował swoich pracowników jak swoje dzieci i organizował dla nich zabawę, na której gościło wiele osób, zwłaszcza ubogich. Scrooge przypomniał sobie, jak cieszył się tańcząc z innymi ludźmi, a w jego sercu zrodziła się chęć, aby powiedzieć coś miłego swojemu kanceliście.
6.2. Miłość i rozczarowanie
Duch pokazał Scrooge’owi również sceny z życia młodej, pięknej kobiety, która kiedyś go kochała. Kobieta wyznała, że teraz, gdy Scrooge jest skupiony tylko na pieniądzach, nie mogą być razem. Scrooge widział również, jak kobieta wychowała dzieci i tęskniła za dawnymi przyjaciółmi.
6.3. Powrót męża Belli
Duch zmusił Scrooge’a, aby był świadkiem powrotu męża Belli do domu i jego słów, w których oznajmiał żonie, że widział dziś jej starego przyjaciela, Scrooge’a, który sam siedział w swoim kantorze.
Odwiedziny drugiego ducha
Po raz kolejny Scrooge obudził się o pierwszej po północy, tym razem spotykając w sąsiednim pokoju Duch Tegorocznego Bożego Narodzenia. Zjawa wyjawiła, że ma ponad tysiąc osiemset starszych braci, a Scrooge poprosił ją, aby zabrała go dokądkolwiek chce, żeby czerpać z jej odwiedzin jak najwięcej korzyści. Powiedział, że wizyta poprzedniego ducha już przynosi pozytywne efekty.
Duch zaprowadził Scrooge’a ulicami, na których sklepy były pięknie przystrojone, a tłumy ludzi tryskały radością i były nadzwyczaj uprzejme dla siebie nawzajem. Sceneria była przesiąknięta atmosferą świąt. Duch dodatkowo posypywał specjalną bożonarodzeniową przyprawą niesione do piekarni potrawy, które podnosiły smak każdego spożywanego w tym dniu obiadu, zwłaszcza jeśli były one podarowane z dobroci serca.
Odwiedziny trzeciego ducha
Scrooge obudził się w połowie drugiej w nocy. Tym razem przybył do niego Duch Przyszłych Świąt Bożego Narodzenia. Był to zjawiskowo przerażający duch, którego twarz była zakryta czarnym welonem. Nie miał on nic do powiedzenia, ale zmusił Scrooge’a, aby towarzyszył mu w swojej ostatniej wizycie. Razem dotarli do niewielkiej pracowni, gdzie grupka ludzi dokonywała transakcji. Okazało się, że sprzedawano tam posiadłość zmarłego właśnie Ebenezer’a Scrooge’a. Nikt nie chciał kupić nawet za bardzo niską cenę. Scrooge zobaczył też biednego Joe, który sprzedał część rzeczy należących do zmarłego, które udało mu się znaleźć. Mężczyzna ten był znanym Scrooge’owi osobnikiem – regularnie pożyczał u niego pieniądze na zastaw. Jednak tym razem Scrooge poczuł litość do Joe, który był skłonny kupić zmarłego z powrotem tylko po to, by dostarczyć mu godnego pochówku. W końcu duch zabrał Scrooge’a na cmentarz, gdzie zobaczył nagrobek z jego imieniem. Na żadnej z płyt nie było jednak imienia Marleya, co początkowo bardzo dziwiło Scrooge’a. Duch wyjawił mu, że przyszłość nie jest jeszcze zamknięta, i że to zależy tylko i wyłącznie od niego, co się w niej stanie.
Opowieść o trzech duchach – podsumowanie
Opowieść o trzech duchach to jedna z najbardziej znanych i uwielbianych opowieści Charlesa Dickensa. Przedstawia ona historię Ebenezera Scrooge’a – skąpca i egoisty, który w noc Bożego Narodzenia odwiedzany jest przez trzech duchów. Każdy z duchów pokazuje mu inne oblicze świąt i zmusza do refleksji nad swoim życiem.
Duch przeszłych Świąt Bożego Narodzenia
Pierwszy duch zabiera Scrooge’a w podróż po jego własnej przeszłości, co prowadzi do refleksji nad jego życiem i wywołuje u niego skruchę. Scrooge uświadamia sobie, jak wiele dobrego przegapił przez swoją skąpstwo i egoizm.
Duch teraźniejszych Świąt Bożego Narodzenia
Drugi duch pokazuje Scrooge’owi, jak jego postawa wpływa na życie innych ludzi, w tym jego pracowników, rodziny i ubogich ludzi. Scrooge zdaje sobie sprawę, jak wiele szczęścia może przynieść niesienie pomocy innym oraz jak wiele radości można czerpać z życia w społeczności i dzielenia się dobrem.
Duch przyszłych Świąt Bożego Narodzenia
Trzeci duch konfrontuje Scrooge’a z jego własną śmiercią i pokazuje mu, jak będzie wspominany po śmierci. Scrooge zdaje sobie sprawę, że musi zmienić swoje postępowanie, aby zasłużyć na pozytywną pamięć.
Przebudzenie Scrooge’a
W efekcie tych trzech wizyt, Scrooge uświadamia sobie, jak wiele błędów popełnił w swoim życiu i jak wiele tracił przez swoje skąpstwo i egoizm. Obudzenie się rano sprawia, że jest on innym człowiekiem. Uświadamia sobie, jak wiele szczęścia i radości może przynieść życie w społeczności i dzielenie się dobrem z innymi.
Ty oglądasz: Opowieść wigilijna – Streszczenie szczegółowe
