Stanisław Wokulski był postacią ambitną, pracowitą oraz zaangażowaną w sprawy kraju. Jego biografia, pełna przeciwności losu, była charakterystyczna dla ówczesnych czasów. W trakcie akcji powieści „Lalka” starał się pomóc ubogim poprzez pracę organiczną i działalność u podstaw.
Postać Stanisława Wokulskiego w „Lalce” Bolesława Prusa
Cechy pozytywisty i romantyka
Stanisław Wokulski, główny bohater powieści „Lalka”, stara się wcielać w życie ideały pracy u podstaw oraz pracy organicznej. Zakłada spółkę handlową i prowadzi interesy na dużą skalę. Do typowych cech pozytywisty dołączają się cechy romantyka. Wokulski kocha Izabelę uczuciem rodem z XIX-wiecznych romansów: ubóstwia ją, idealizuje, co nie przeszkadza mu jej zdobywać tak, jak robiłby to rasowy pozytywista: otacza swą bogdankę siecią intryg finansowych.
Silny charakter i indywidualizm
Wokulski to postać o niezwykle silnym charakterze, bogatej osobowości i specyficznej wrażliwości. Jest uczciwy i honorowy. Krytycznie spogląda na świat arystokracji, ale ze względu na Izabelę zależy mu, by się do tego świata zbliżyć. Nie daje się nikomu podporządkować, bardzo mocno przeżywa lekceważące traktowanie jego osoby przez Izabelę i zubożałych, ale dumnych szlachciców. Ma wysokie poczucie własnej wartości i indywidualizmu.
Cel w postaci pieniędzy
Stanisław Wokulski traktuje pieniądze jako cel, nie jako środek. Szuman, przyjaciel i powiernik Wokulskiego, nazywa go „człowiekiem czynu, który co mu przyszło do głowy, czy do serca wykonywał natychmiast”. Mówi o nim także: „stopiło się w nim dwu ludzi: romantyk sprzed roku sześćdziesiątego i pozytywista z siedemdziesiątego”.
Podsumowanie
Postać Stanisława Wokulskiego to połączenie cech pozytywisty i romantyka, charakteryzującego się silnym charakterem, indywidualizmem i poświęceniem dla celu w postaci pieniędzy. Jego złożona osobowość i dążenie do realizacji ideałów pracy u podstaw i pracy organicznej stanowi ważny element powieści „Lalka” Bolesława Prusa.
Szuman, Wokulski i Izabela – bohaterowie powieści „Lalka” Bolesława Prusa
Szuman
Jako jedyny spośród bohaterów powieści, Szuman wróży Wokulskiemu tragedię i okazuje się, że jest bliski prawdy. Cechy romantyka w jego postaci to walka w powstaniu o niepodległość kraju i wolność jego obywateli, a także uczucie do Izabeli – idealizacja przedmiotu uczuć. Według Szumana, Wokulski już nie tylko kocha, ale uwielbia, modli się i padałby przed nią na twarz. Ponadto, Szuman ukazuje wrażliwość, subtelność oraz skłonność do wielkich przełomów uczuciowych, depresji i załamań.
Stanisław Wokulski
Stanisław Wokulski to postać, która łączy cechy romantyka i pozytywisty. Jego cechy romantyczne to walka w powstaniu styczniowym, uczucie do Izabeli, które jest idealizowane i nieszczęśliwe, oraz skłonność do depresji i załamań. Cechy pozytywisty Wokulskiego to praca, zarówno u podstaw, jak i organiczna, fascynacja nauką, postępem i techniką, umiejętność kalkulacji i przewidywania, a także zdolność do przełamywania własnych słabości, duma i ambicja.
Izabela Łęcka
Izabela Łęcka to córka Tomasza Łęckiego, piękna, ale dumna i wyniosła kobieta. Jest obiektem uczuć Wokulskiego, który idealizuje ją i otacza siecią intryg finansowych, aby zdobyć jej względy. Nie odwzajemnia jego uczuć, co być może doprowadza do tragicznego końca.
Izabela Łęcka – bohaterka powieści „Lalka” Bolesława Prusa
Opis postaci
Izabela Łęcka została wychowana jako salonowa lalka, która nie zna prawdziwego świata i nie stara się go poznać. Żyje wygodnym, pełnym zbytku i luksusu życiem, nie zważając nawet na tak oczywiste granice jak noc i dzień. Otacza się pięknymi drobiazgami, jest estetką i uwielbia piękno. Nie zauważa jednak tego, co brzydkie, przeciętne i pospolite, a według niej takie jest wszystko, co pozostaje poza jej sferą. Żyje w świecie marzeń, wizji i przywidzeń. Ma się za osobę wyjątkowo wrażliwą i subtelną, ale w rzeczywistości jest próżna, zimna i bezmyślna.
Świat Izabeli
Dla Izabeli nie istnieją pory roku, ani pory dnia. Sypia w puchach, odziewa się w jedwabie i hafty, siada na rzeźbionych i wyściełanych hebanach lub palisandrach, pije z kryształów, je ze sreber i porcelany kosztownej jak złoto. Według opisu z powieści: „Panna Izabela od kolebki żyła w świecie pięknym i nie tylko nadludzkim, ale – nadnaturalnym. Dla niej nie istniały pory roku, tylko wiekuista wiosna pełna łagodnego światła, żywych kwiatów i woni.”
Charakterystyka osobowości
Izabela jest postacią próżną, która nie tylko nie kieruje swoim życiem, ale pozwala, by inni traktowali ją jak piękny, ale tylko przedmiot. Według opisu z powieści: „Dla niej nie istniały ludzie, tylko tło, na którym piękno wybijało się na pierwszy plan. Nie istniały rzeczywiste relacje międzyludzkie, tylko zwykłe konwenanse, oklaski i podziękowania za miłość.”
Charakterystyka postaci – Izabela Łęcka
Początkowa prezentacja postaci
Izabela Łęcka to córka Tomasza Łęckiego, piękna, ale wyniosła i dumna kobieta. Jest uosobieniem piękna i otacza się luksusem i zbytkiem. Nie zna prawdziwego świata i żyje w świecie marzeń i wizji. Nie potrafi właściwie oceniać ludzi i nie zauważa zalet Stanisława Wokulskiego, imponują jej natomiast tupet i bezczelność Kazimierza Starskiego.
Zachowanie wobec Stanisława Wokulskiego
Mimo początkowego lekceważenia, łaskawie zaczyna zauważać Wokulskiego, ponieważ uważa, że może być korzystnym kandydatem na męża, co pozwoliłoby jej utrzymać dotychczasowy tryb życia. Jednakże, Izabela nie jest w stanie pokochać Wokulskiego i uważa, że może obdarzyć miłością jedynie piękno w postaci posągu Apollina ze swego gabinetu lub artystę Rossiego.
Klęska Izabeli Łęckiej
Brak zasad moralnych, wewnętrzna pustka i brak poczucia sensu istnienia sprawiają, że ostatecznie Izabela staje się głęboko nieszczęśliwa. Prus w autorskim komentarzu określił ją jako „fizjologicznie kobietę zimną, a w wyobraźni Mesaliną, która jeżeli nie fizycznie, to przynajmniej duchowo oddaje się każdemu mężczyźnie, który się jej podoba”.
Jej myślenie doprowadza ją do klęski, a najwłaściwszym miejscem dla niej staje się klasztor.
Charakterystyka Tomasza Łęckiego
Tomasz Łęcki to ojciec Izabeli i postać arystokratyczna. Charakterystyczne dla niego są pewność siebie, duma oraz poczucie wyższości wobec innych. Mimo iż znalazł się na skraju bankructwa, nie zmienił swojego stosunku do ludzi, stylu życia i światopoglądu. Jest ignorantem w sprawach finansowych i bezmyślnie liczy na nierealistyczne sumy. Lekceważy Wokulskiego, choć to właśnie ten kupiec utrzymuje rodzinę Łęckich. Jego postawa wobec wierzycieli, którzy żądają spłaty długów, jest arogancka. Mimo braku pieniędzy na podstawowe wydatki, nie stara się zmienić sytuacji i zignorować rzeczywistości.
Bolesław Prus – Lalka: Opis postaci
Tomasz Łęcki
Tomasz Łęcki to ojciec Izabeli, arystokrata, który popadł w długi i znalazł się na skraju bankructwa. Mimo trudnej sytuacji finansowej, Łęcki zachowuje dumę i poczucie wyższości wobec innych, a jego postawa nie zmienia się wraz z pojawieniem się Wokulskiego, który faktycznie utrzymuje rodzinę Łęckich. Jest ignorancki w sprawach finansowych i lekceważy kupca, licząc na nierealną sumę za swoją kamienicę.
Prezesowa Zasławska
Prezesowa Zasławska to starsza kobieta, bardzo mądra, inteligentna i wrażliwa. Jako jedyna spośród arystokracji darzy Wokulskiego niekłamaną sympatią i szacunkiem. Jest wzorową przedstawicielką arystokracji, społeczniczką i patriotką, która troszczy się także o los chłopów.
Izabela Łęcka
Izabela Łęcka została wychowana na salonową lalkę, nie zna prawdziwego świata i nie stara się go poznać. Żyje w świecie marzeń i wizji, otaczając się luksusem i pięknymi drobiazgami. Jest próżna, zimna i bezmyślna, nie umie właściwie oceniać ludzi i nie zauważa zalet Wokulskiego. Uważa, że aby dalej prowadzić wygodne życie, należy się korzystnie sprzedać, ale jej myślenie doprowadza ją do klęski.
Stanisław Wokulski
Stanisław Wokulski to główny bohater powieści. Jest postacią dużego formatu: o niezwykle silnym charakterze, bogatej osobowości i specyficznej wrażliwości. Połączył w sobie cechy romantyka i pozytywisty. Kocha Izabelę uczuciem rodem z XIX-wiecznych romansów, ale otacza ją siecią intryg finansowych. Jest uczciwy i honorowy, ale krytycznie spogląda na świat arystokracji. Pracuje u podstaw i prowadzi interesy na dużą skalę. Ma wysokie poczucie własnej wartości i indywidualizmu, traktuje pieniądze jako cel, nie jako środek.
Źródło: Wikipedia
Książę
Książę to postać uważana w swojej sferze za zagorzałego patriotę, który angażuje się w działania społeczne. Jednakże, w rzeczywistości jest zakłamany i przyjął pozę patrioty, aby grać swoją rolę. Uważa, że jego działania można porównać z gestem Prometeusza, który ofiarował ludziom ogień. Jego postawa dzieli ludzi na lepszych i gorszych, uważając, że ci pierwsi pochodzą od bogów i bohaterów. Komentarz Prusa wobec jego postawy brzmi: “Czuł i myślał, pragnął i cierpiał – za miliony. Tylko – nic nigdy nie zrobił użytecznego. Zdawało mu się, że ciągłe frasowanie się całym krajem ma bez miary wyższą wartość od utarcia nosa zasmolonemu dziecku”.
Społeczeństwo Warszawy
Lalka jest powieścią panoramiczną, w której autor zaprezentował bohatera zbiorowego – mieszkańców Warszawy, ukazał wszystkie grupy społeczne, narodowościowe, a także ugrupowania polityczne. Aby mieć pełny obraz bohaterów powieści warto przyjrzeć się im bliżej.
Mieszkańcy Powiśla
Warstwy najuboższe – wyrobnicy, rzemieślnicy, najczęściej bez pracy i nadziei na poprawę losu. Zamieszkują nędzne rudery położone na obszarze, który stał się dla miasta wysypiskiem śmieci. Jego mieszkańcy są zdegenerowani fizycznie i moralnie. Powiśle jest siedliskiem rozpusty i zbrodni. Żyją tu ludzie nieszczęśliwi, pogrążeni w apatii, na co dzień stykający się ze śmiercią, cierpieniem, otępiali wobec nich, najczęściej chorzy. Powiśle to dzielnica rozkładu i zepsucia, jej charakter Prus opisuje tak: “Na stoku i w szczelinach obmierzłego wzgórza spostrzegł (Wokulski) niby postacie ludzkie”.
Mieszczanie:
Wśród mieszczan są Polacy, Niemcy i Żydzi.
Polacy:
Reprezentowani przez:
- Deklewskiego – fabrykanta powozów, wytrwałego w pracy, znakomitego rzemieślnika
- radcę Węgrowicza – od dwudziestu lat członka-opiekuna Towarzystwa Dobroczynności
- Szprotę – ajenta handlowego
- Rzeckiego – warszawskiego mieszczanina, przyjaciela Wokulskiego i jego zastępcę – prowadzi sklep Stanisława
Ponadto, w powieści pojawiają się postacie takie jak Ignacy Rzecki, Izabela Łęcka, Pani Wąsowska, Kazimierz Starski, Zasławska, Łęcki, oraz wyżej wymienieni Wysocki i Maria.
Stanisław Wokulski
Bohater tytułowy, przedsiębiorczy i ambitny kupiec, który walczy o uznanie w społeczeństwie warszawskim. Jego zachowanie może być czasem kontrowersyjne, ale przede wszystkim jest on postacią, która ma jasno określone cele i dąży do ich osiągnięcia.
Ignacy Rzecki
Przyjaciel Wokulskiego i jego zastępca, właściciel sklepu Stanisława. To przedstawiciel najstarszego pokolenia idealistów, lojalny i życzliwy. Kocha Warszawę i jest do niej bardzo przywiązany, ale bywa naiwny i łatwowierny.
Julian Ochocki
Pasjonat nauki, wynalazca, badacz, bez reszty poświęca się swoim zainteresowaniom i wierzy w postęp i rozwój ludzkości. Jest idealistą, ale nie jest rozumiany przez swoje środowisko. Jest roztargniony, ale potrafi skupić się tylko nad swoją pracą.
Henryk Szlangbaum
Żyd, przyjaciel Wokulskiego jeszcze z Syberii. Choć Żydzi są źle traktowani przez część społeczeństwa, Szlangbaum ma w Warszawie wielu przyjaciół, którzy doceniają go za jego cechy charakteru, a nie pochodzenie.
Pozostali bohaterowie
Między innymi Mraczewski, Lisiecki, Klejn i Zięba, subiekci pracujący w sklepie Wokulskiego. Mraczewski to pochlebca i dobry sprzedawca, Lisiecki jest zdecydowanym antysemitą, Klejn jest socjalistą, a Zięba to poważny i taktowny człowiek. Wszyscy są żywymi postaciami, posiadającymi własne przekonania i charaktery.
Postacie drugoplanowe w Lalce
Michał Szuman
Michał Szuman to Żyd, lekarz, filozof i myśliciel. Jest starym kawalerem, mały, żółty i nosi czarną brodę. Posiada dość pokaźny majątek i leczy za darmo, a obserwacje swoich pacjentów wykorzystuje do studiów antropologicznych. Jest to postać o oryginalnym charakterze, a jego rozmowy z Wokulskim stanowią momenty wewnętrznych rozterek bohatera.
Józef Stawicki
Józef Stawicki to malarz, przyjaciel Ligi, dla której stworzył portret. Jest to człowiek o artystycznym usposobieniu, wywodzący się z ubogiej rodziny, który szuka uznania wśród zamożniejszych ludzi. Choć jego praca jest ceniona, to jednak jego charakter nie jest tak prosty jak jego malarstwo.
Pani Meliton
Pani Meliton to swatka, rajfurka i stręczycielka. Kobieta ta przeszła twardą szkołę życia, straciła wszelkie złudzenia, pozbyła się naiwności i idealizmu. Długo nie wychodziła za mąż, była nielubianą i wyśmiewaną nauczycielką, nieszczęśliwą i upokarzaną kochanką, wreszcie bitą i poniżaną żoną. Po śmierci męża ciężko zapadła na zdrowiu i pół roku spędziła w szpitalu. Po wyjściu z niego zaczęła prowadzić nowe życie, udzielając się jako swatka, rekomendując nauczycielki i swatając młode pary. Mimo tego, że jest postacią negatywną i pazerną, to jednak pomaga Wokulskiemu, udzielając mu swoich usług.
Julian Ochocki
Julian Ochocki to kuzyn Izabeli, pasjonat nauki, wynalazca i badacz. Jest to najmłodszy, przedstawiony przez Prusa idealista. Wierzy w postęp, rozwój ludzkości, ufa w potęgę nauki i sam chce wznieść się w powietrze, dając ludziom skrzydła. Jest roztargniony, potrafi się skupić tylko nad swoją pracą i pozostaje niezrozumiany przez swoje środowisko.
Szlangbaum
Henryk Szlangbaum to Żyd, przyjaciel Wokulskiego jeszcze z Syberii. Czuje się Polakiem i przez pewien czas używał polskiego nazwiska – Szlangowski. Ma pięcioro dzieci, które wychowuje na Polaków. Z powodu nastrojów ant
Julian Ochocki
Julian Ochocki to kuzyn Izabeli, pasjonat nauki, wynalazca i badacz. Jest przedstawiony jako idealista, który wierzy w postęp i rozwój ludzkości. Tęskni do prostych, szczerych i stałych uczuć, wierzy w idealną miłość. Jego rozmowy z Wokulskim pozwalają mu wyrazić swoje wewnętrzne rozterki.
Baronostwo Krzeszowscy
Baronostwo Krzeszowscy to małżeństwo, które żyje w separacji z powodu ciągłych kłótni. On jest hazardzistą, a pasją są wyścigi konne, na które roztrwonił majątek. Ona to zgorzkniała, przygnębiona śmiercią córeczki kobieta, która z nudów i złości dokucza wszystkim mieszkańcom kamienicy. To właśnie Krzeszowska oskarża Stawską o kradzież lalki.
Jadwiga Misiewicz i Helena Stawska
Jadwiga Misiewicz i Helena Stawska to kobiety wynajmujące mieszkanie w kamienicy kupionej przez Wokulskiego. Jadwiga jest matką pani Heleny. Mąż pani Stawskiej, Ludwik, od kilku lat nie daje znaku życia. Dzięki pomocy Wokulskiego zostaje odnaleziony w Algierze. Helena jest niezależną, odpowiedzialną i wyemancypowaną kobietą, która dzielnie radzi sobie z utrzymaniem rodziny. Jest bardzo pracowita i serdeczna, co sprawia, że Wokulski wyraża podziw dla jej postawy.
Pani Meliton
Pani Meliton to swatka, rajfurka i stręczycielka. Jest również byłym nauczycielem i nieszczęśliwą kochanką. Po śmierci męża ciężko zapadła na zdrowiu i pół roku spędziła w szpitalu. Po wyjściu ze szpitala zmieniła swoje życie i zaczęła pomagać innym, rekomendując nauczycieli czy swatając młode pary.
Henryk Szlangbaum
Henryk Szlangbaum to Żyd i przyjaciel Wokulskiego z Syberii. Miał polskie nazwisko – Szlangowski, lecz z powodu nastrojów antysemickich wrócił do swojego żydowskiego nazwiska. Z powodu niechęci Polaków do Żydów został zwolniony z pracy w polskim sklepie i znalazł pracę u Wokulskiego. Niestety jest
ty oglądasz: Lalka Charakterystyka bohaterów – Bolesław Prus
